Bài tập 8: Gương cầu lõm

8.1. Chuyện cũ kể lại rằng : Ngày xưa, nhà bác học Ác-si-mét đã dùng những gương phẳng nhỏ sắp xếp thành hình một gương cầu lõm lớn tập trung ánh sáng Mặt Trời để đốt cháy chiến thuyền quân giặc. Ác-si-mét đã dựa vào tính chất nào của gương cầu lõm? Hãy vẽ sơ đồ bố trí một thí nghiệm để thực hiện ý tưởng nói trên của Ác-si-mét bằng những gương phẳng nhỏ.


8.2. Tìm trong nhà một đồ dùng có tác dụng tương tự như một gương cầu lõm. Đặt một vật ở vị trí thích hợp trước gương cầu lõm đó để nhìn thấy ảnh ảo của vật, di chuyển vật lại gần mặt gương, độ lớn của ảnh thay đổi như thế nào ?


8.3. Hãy dùng lập luận để chứng tỏ rằng ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lồi luôn luôn bé hơn ảnh ảo của vật đó tạo bởi gương cầu lõm.


8.4. Ảnh ảo của vật tạo bởi gương cầu lõm có những tính chất nào dưới đây ?
A. Lớn bằng vật.

B. Lớn hơn vật.

C. Nhỏ hơn vật.

D. Nhỏ hơn ảnh tạo bởi gương cầu lồi.





8.5. Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùn tia phản xạ có tính chất nào dưới đây ?

A. Song song.

B. Hội tụ.

C. Phân kì.

D. Không truyền theo đường thẳng.



8.6. Vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin lại có thể chiếu sáng được xa hơn so với khi không có pha đèn ?

A. Vì pha đèn phản xạ được ánh sáng.

B. Vì pha đèn có thể hội tụ ánh sáng tại một điểm ở xa.

C. Vì pha đèn làm cho ánh sáng mạnh thêm.

D. Vì pha đèn có thể tạo ra một chùm phản xạ song song.



8.7. Vì sao trên ô tô trên xe máy, người ta không gắn gương cầu lõm để cho người lái xe quan sát ảnh ảo của các vật ở phía sau xe ?

A. Vì ảnh không rõ nét.

B. Vì vật phải để rất gần gương mới cho ảnh ảo.

C. Vì ảnh ảo nhỏ hơn vật nhiều lần.

D. Vì ảnh ảo nằm xa gương ở phía sau mắt.



8.7. Trong ba loại gương (gương cầu lồi, gương phẳng, gương cầu lõm), gương nào cho ảnh ảo của cùng một vật lớn hơn ? Xếp theo thứ tự tăng dần từ trái sang phải.

A. Gương phẳng, gương cầu lõm, gương cầu lồi.

B. Gương cầu lõm, gương cầu lồi, gương phẳng.

C. Gương cầu lõm, gương phẳng, gương cầu lồi.

D. Gương cầu lồi, gương phẳng, gương cầu lõm.

Bài tập 1: Nhận biết ánh sáng – Nguồn sáng và vật sáng

1.1 Vì sao ta nhìn thấy một vật ?

A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật

B. Vì mắt ta phát ra các tia sáng chiếu lên vật

C. Vì có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta

D. Vì vật được chiếu sáng

Giải

chọn A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật

1.2 Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng ?

A. Ngọn nến đang cháy

B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng

C. Mặt trời

D. Đèn ống đang sáng

Giải

Chọn B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng

1.3 Giải thích vì sao trong phòng có cửa gỗ đóng kín, không bật đèn, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng đặt trên bàn.

Giải

Trong phòng cửa gỗ đóng kín, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng vì không có ánh sáng chiếu lên mảnh giấy, do đó cũng không có ánh sáng bị mảnh giấy hắt lại truyền vào mắt ta.



1.4 Ta đã biết vật đen không phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. nhưng ban ngày ta vẫn nhìn thấy miếng bìa màu đen để trên bàn. Vì sao ?

Giải

Vì ta nhìn thấy các vật sáng ở xung quanh miếng bìa đen do đó mắt ta phân biệt được miếng bìa đen với các vật ở xung quanh.


1.5 Ta có thể dùng một gương phẳng hướng ánh nắng chiếu qua cửa sổ làm sáng trong phòng. gương đó có phải là nguồn sáng không? Tai sao?

Giải

Gương đó không phải là nguồn sáng vì nó không tự phát ra ánh sáng mà chỉ hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.



1.6 Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ?

A. Khi ta mở mắt

B. Khi có ánh sáng đi ngang qua mắt ta

C. Khi có ánh sáng lọt vào mắt ta

D. Khi đặt một nguồn sáng trước mắt

Giải

Chọn C. Khi có ánh sáng lọt vào mắt ta

1.7 Khi nào ta nhìn thấy một vật ?

A. Khi vật được chiếu sáng

B. Khi ta mở mắt hướng về phía vật

C. Khi vật phát ra ánh sáng

D. Khi có ánh sáng từ vật đến mắt ta

Giải

Chọn D. Khi có ánh sáng từ vật đến mắt ta

1.8 Ban ngày trời nắng dùng một gương phẳng hứng ánh sáng Mặt Trời, rồi xoay gương chiếu ánh nắng qua cửa sổ vào trong phòng, gương đó có phải là nguồn sáng không ? Tại sao ?

A. Là nguồn sáng vì có ánh sang từ gương chiếu vào phòng

B. Là nguồn sáng vi gương hắt ánh sáng Mặt Trời chiếu vào phòng

C. Không phải la nguồn sáng vì gương chỉ chiếu ánh sáng theo một hướng

D. Không phải là nguốn sáng vì gương không tự phát ra ánh sáng

Giải

Chọn D. Không phải là nguốn sáng vì gương không tự phát ra ánh sáng



1.9 Vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng?

A. Mặt Trời

B. Ngọn nến đang cháy

C. Con đom đóm lập lòe

D. Mặt Trăng

Giải

Chọn D. Mặt Trăng


1.10 Trường hợp nào dưới đây ta không nhận biết được miếng bìa màu đen?

A. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy xanh rồi đặt dưới ánh đèn điện.

B. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối

C. Đặt miếng bìa đen trước một ngọn nến đang cháy

D. Đặt miếng bìa đen ngoài trời nắng

Giải

Chọn B. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối


1.11 Trường hợp nào dưới đây ta nhận biết được một miếng bìa màu đen?

A. Dán miếng bìa màu đen lên trên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối.

B. Dán miếng bìa màu đen lên trên một cái bảng đen rồi đặt dưới ngọn đèn điện đang sáng.

C. Dán miếng bìa màu đen lên một tờ giấy màu xanh đặt ngoài trời lúc ban ngày.

D. Đặt miếng bìa màu đen lên bàn trong bóng tối

Giải

Chọn C. Dán miếng bìa màu đen lên một tờ giấy màu xanh đặt ngoài trời lúc ban ngày.


1.12 Vật nào dưới đây không phải là vật sáng?

A. Ngọn nến đang cháy

B. Mảnh giấy trắng đặt dưới ánh nắng Mặt Trời

C. Mảnh giấy đen đặt dưới ánh nắng mặt trời

D. Mặt trời

Giải

Chọn C. Mảnh giấy đen đặt dưới ánh nắng mặt trời


1.13 Ta nhìn thấy bông hoa màu đỏ vì

A. Bản thân bông hoa có màu đỏ

B. Bông hoa là một vật sáng

C. Bông hoa là một nguồn sáng

D. Có ánh sáng đỏ từ bông hoa truyền đến mắt ta

Giải

Chọn D. Có ánh sáng đỏ từ bông hoa truyền đến mắt ta


1.14 Ban đêm, bạn Hoa ngồi đọc sách ở dưới một ngọn đèn điện. Hoa nói rằng, sở dĩ bạn ấy nhìn thấy trang sách vì mắt bạn ấy đã phát ra các tia sáng chiếu lên trang sách. Hãy bố trí một thí nghiệm chứng tỏ lập luận của bạn Hoa là sai.

Giải

Nếu đúng như bạn Hoa nói thì khi ta mở mắt là co ánh sáng phát ra từ mắt chiếu lên trang sách và ta nhìn thấy trang sách dù là tắt đèn. Hãy thử tắt đèn xem thấy có đúng như bạn Hoa nói không nhé.


1.15 Ban đêm, trong phòng tối, ta nhìn thấy một điểm sáng trên bàn. Hãy bố trí một thí nghiệm để kiểm tra xem điểm sáng đó có phải là nguồn sáng không.

Giải

Hãy tìm cách đảm bảo không cho ánh sáng từ bất cứ nơi nào trong phòng chiếu lên điểm sáng trên bàn, nếu ta vẫn nhìn thấy điểm sáng thì đó là nguồn sáng. Chẳng hạn, dùng một hộp cotton không đáy, phía trên có đục một lỗ nhỏ, úp lên điểm sáng. Nếu nhìn qua lỗ nhỏ vẫn thấy điểm sáng thì đó là nguồn sáng.